DE VEELZIJDIGHEID VAN OLIJFOLIE IS ONGEKEND
Toepassingen Olijfolie
Naast het gebruik van olijfolie in de keuken kent het nog vele toepassingen. Hieronder worden er enkele opgesomd. Blijf mij volgen voor verdere uitbreiding en toelichting van de toepassingen, wordt vervolgd.
Houtbewerking
Cosmetica
Gezondheid
Lederbehandeling
JE KRIJGT NIET ALTIJD WAT JE WILT, MAAR ALS JE EEN BEETJE JE BEST DOET, KRIJG JE WAT JE NODIG HEBT
"O maslino zeleno si zlato
E mastrinko divlja li si
Naša li si
Ljuta li si
Plod i stablo lipi su ti
O Mastrinko sveto drvo
Tvojim uljem ponosni
smo"
TOLJ, M
Oogstseizoen 2024 - Grška
Dit jaar hebben we geoogst met een plukploeg van zes man sterk. Hierbij kwamen nieuwe uitdagingen, die we hebben overwonnen en samen een kwalitatieve oogst hebben binnengehaald. Ook dit jaar hebben we de wilde olijfsoort Mastrinka apart geoogst voor haar eigen olie circa 20 liter.
De overige soorten, Oblica (>80%), Levantinka (<5%) en Pendolino (<15%) hebben we geblend in een uitstekende olijfolie. Hiervan is veertig liter ongefilterd gebotteld. Het overige ligt te rusten in een rvs vat totdat het is bezonken (januari/ februari).
Het was een warme maand dit jaar, oktober. Met zomerse temperaturen is er geoogst, koeling werd gevonden in zee.
"O olijfboom, groene goud dat je bent
E Mastrinka, hoe wild ben je
Ben je van ons
Hoe pittig ben je
Je vrucht en stam zijn prachtig
Oh Mastrinka, heilige boom
Met jouw olie zijn we trots"
DE NATUUR BEPAALT HOEVEEL OLIJVEN WE JAARLIJKS MOGEN OOGSTEN, WIJ HELPEN EEN HANDJE
Voorjaar 2024 - Grška
Aan de zuidwestkust van Brač, een baai genaamd Grška, ligt de Toljive olijfgaard van circa twee hectare met rond de vier honderd olijfbomen. Een mix van de soorten Oblica, Levantinka, Mastrinka en Pendolino.
Na het oogsten zijn de olijfbomen gesnoeid. Hierbij is het belangrijk dat de olijfboom "lucht" krijgt. Ze zeggen ook wel, een vogel moet er door heen kunnen vliegen. Er wordt ook rekening gehouden met de pluk van aankomende oogst. Welke takken blijven en welke gesnoeid worden om het plukproces te vergemakkelijken.
Naast het snoeien van de olijfbomen worden alle ongewenste bomen en struiken uit de olijfgaard verwijderd. Ook hier wordt rekening gehouden met andere werkzaamheden op de olijfgaard. Tijdens het plukproces heb je behoefte aan schaduw. Ook wil je niet dat je olijven van het net afrollen gezien de olijfgaard op een helling staat. Enkele bomen en struiken laat je staan om je in deze behoeften te voorzien.
Het hele jaar door, tussen en tijdens alle werkzaamheden, houd je je olijfgaard in de gaten en draag je zorg aan een zo goed mogelijke oogst.
Dit jaar zijn er veel bloemen op komst, de natuur gaat bepalen of deze bloemen ook allemaal olijven worden.
IK GENIET ONTZETTEND VAN HET PLUKKEN VAN OLIJVEN MET EEN BEELDSCHOON UITZICHT
Oogstseizoen 2023 - Grška
Aan de zuidwestkust van Brač, een baai genaamd Grška, ligt de Toljive olijfgaard van circa twee hectare met rond de vier honderd olijfbomen. Een mix van de soorten Oblica, Levantinka, Mastrinka en Pendolino.
Nadat de netten zijn uitgelegd kan het
plukken beginnen. Heerlijk in de natuur tussen de takken en olijven met een beeldschoon uitzicht.
Als alle olijven zijn verzameld worden ze naar de pers gebracht. De olijven worden in grote kratten gewogen en komen in het productieproces. Eerste lijn is het schoonblazen en wassen van de olijven.
Daarna worden de olijven geperst en de pulp gemend waarbij de temperatuur onder de 27 graden Celcius wordt gehouden.
Hierna volgt het scheidingsproces van olie, water en vaste stof om tot slot de olie in je eigen vat te laten tappen.
Opnieuw wordt er gewogen, maar nu de olie. Met de kilages olijfolie en olijven wordt de percentage olie-olijven berekend.
De Toljive olijfolie 2023 N is gelijk gebotteld en dus niet gefilterd. De Toljive olijfolie welke geschikt is om te bakken blijft nog in de vaten totdat het is bezonken en overgegoten.
ALS WE OLIJFBOMEN LATEN SAMENWERKEN ONTSTAAT ER IETS MOOIS
MASTRINKA
Is een wilde olijfsoort die vaak als bestuiver wordt gebruik. De stam is kort en groeit verder als een struik. De olijven zijn klein.
In de omgeving van Split ligt een oude Mastrinka van 1500 jaar oud. De stam heeft een doorsnede van zes meter. De boom is tien meter hoog en heeft een spanweidte van 22 meter. De wortels liggen vlak onde de grondoppervlakte en reiken tot honderd meter rond de boom.
LASTOVKA
De Lastovka is een lokale soort met een lage gevorkte stam vergelijkbaar met een geopende paraplu. Is bestand tegen droogte, maar minder bestand tegen koude. Het blad is klein, 54x12mm, en is donkergroen. De olijf is tonvormig, 20x15mm, en weegt tussen de 2,5-3 gram. Oliepercentage ligt tussen de 14-22%.
OBLICA
Een oude autochtone olijf van Kroatië die bestand is tegen winsterse omstandigheden.
De olijf is dik, ovaal en weegt rond de 5-10 gram. Oliepercentage ligt tussen de 10-20%. Oblica is niet zelfbestuivend, zeer goed met Levantinka.
LEVANTINKA
De oorsprong van de Levantinka is niet bekend maar wordt beschouwd als een lokale soort welke gevoelig is voor droogte. Is zelfbevruchtend, heeft geen bestuivers nodig.
De stam is lang en glad met een bolvormige kroon met gladde takschrosen. Het blad is breed en lang en is lichtgetand.
Het blad heeft een donkergroene voorkant en een witte achterkant.
De olijven groeien in een tros van 3-5 vruchten en wegen elk circa 4-5 gram. Oliepercentage ligt rond de 20%.
PENDOLINO
Dit is een Italiaanse olijfsoort met een kroon van gebogen takken. De olijf is klein en weegt circa twee gram en heeft een oliepercentage van 20-22%. De Pendolino is zeer goed in combinatie met Oblica.
ER IS NIETS MOOIER DAN HET OVERGIETEN VAN VIS MET OLIE UIT DE ZEE
Olijfolie van Brač - De traditionele wijze
We gaan terug in de tijd op het eiland Brač. De bewoners van het eiland hielden zich voornamelijk bezig met het produceren van olijfolie, wijn en het houden van schapen.
Aangenomen wordt dat de olijfboom met de Grieken is meegekomen en dat de bodem op Brač uitstekend bleek te zijn voor de groei van olijfbomen.
Bij gebrek aan machines is er een manier ontwikkeld om olijfolie te produceren, die anders is dan de huidige manier. We noemen het de traditionele methode van olieproductie.
Sommige eilandbewoners hebben de kennis van hun voorouders behouden en oefenen de manier van olijfolieproductie nog steeds op deze traditionele wijze uit. Deze traditionele olie doet niet onder van de kwaliteit van olijfolie welke met hedendaagse technieken is geproduceerd. De geur en smaak zijn echter anders.
Vroeger nam het oogsten van de olijven veel tijd in beslag, zelfs tot in februari (oktober/november zijn hedendaags de gebruikelijke oogstmaanden). Er werd gewacht tot de olijven rijp en donker waren, waarna deze geconserveerd werden om hun kwaliteit te behouden.
Het conserveren gebeurde door de olijven in zout water te bewaren. Dit gebeurde in met zeewater gevulde vaten in de kelders.
In de maanden van het oogsten, op moeilijk begaanbaar grond, was het belangrijkste vervoersmiddel een ezel. Zodoende werden de geplukte olijven met ezels vervoerd en opgeslagen in de met zeewater gevulde vaten in de kelders. Oudere generaties vertellen verhalen over ezels waarvan de ruggen doorweekt waren met olie van de rijpe olijven die ze vervoerden.
Na het lange oogsten en het conserveren van de olijven in zeewater, kreeg de olijf zijn specifieke geur. Uiteindelijk werden de olijven naar de perserij gebracht om olijfolie te produceren.
Er waren tijden op Brač, bij een rijke oogst, dat je met de opbrengst van je olijfolie een huis kon kopen. Olijfolie heeft niet voor niets de naam, het groene goud, dan wel het vloeibaar goud.
In de perserij werden manden, gemaakt van hennep, gevuld met de rijpe olijven, circa 50 kilogram per mand, en op elkaar gestapeld. Het maal- en persproces werd uitgevoerd met handgereedschap en handpersen totdat de olijfolie werd verkregen. Deze olie werd weer in kelders opgeslagen van waaruit het werd gebruikt en verkocht.
Vandaag de dag is het produceren van olijfolie een stuk eenvoudiger. De manier van produceren is ook anders geworden. Maar, er zijn nog generaties die zich houden aan de oude traditie, het bewaren van de geplukte olijven in zeewater alvorens deze geperst worden tot olijfolie. Ze zouden zeggen: “Er is niets mooier dan het overgieten van vis met olie uit de zee”.
TOLJ, M.
NEEM CONTACT MET ME OP VIA
